ឧបករណ៍បុរាណ សាជី | Sa chi

ដោយ វណ្ណ វិរៈបុត្រ

ដូចដែលយើងដឹងស្រាប់ សាជីតែងមានរាងមូលក្រឡូម ស្រួចទៅលើ ហើយជាវត្ថុសម្រាប់គ្របម្ហូបអាហារក្នុងរយៈពេលណាមួយ ។ ជាប្រពៃណីរៀងមក សាជីតែងមានគ្រប់ទីកន្លែង មិនថានៅតាមផ្ទះឬវត្តអារាម មិនថាសម្រាប់អាហាររាល់ថ្ងៃ ឬនៅពេលមានបុណ្យទានឡើយ។

ក្នុងកិច្ចពិធីក៏ឃើញមានប្រើសាជីខ្លះៗដែរ ដូចជាមានប្រើប្រាស់ក្នុងពីធីមង្គលការមួយចំនួន។ សាជីប្រើជាលក្ខណៈក្នុងកិច្ចនេះមានច្រើនទៅទៀត។

យើងក៏ឃើញមានក្នុងព្រះរាជពិធីមួយដែលប្រារព្ធធ្វើនៅក្នុងព្រះទីនាំងទេវាវិនិច្ឆ័យ។ ព្រះមហាក្សត្រីយានីគង់នៅជិតតុដែលតម្កល់គ្រឿងសក្ការៈ ហើយនៅចុងតុនោះក៏មានជើងពានមួយដែលគ្របដោយសាជី។

សម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាមួយគ្រឿងសក្ការៈដែលមន្រ្តីតូចធំយកមកថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ ក្នុងនោះមានទៀន, ទឹកអប់ និងផ្កាម្លិះដាក់ក្នុងកន្ទោងដែលមានសាជីគ្របពីលើ។

វត្ថុធាតុប្រើសម្រាប់ធ្វើសាជីនេះតែងខុសៗគ្នាទៅតាមតម្រូវការ។ ប្រើគ្រាន់តែធ្វើដើម្បីគ្របអាហារមួយពេលឬពីរពេលហើយចោល ផ្ទាំងដែលពាសនោះអាចជាក្រដាសឬស្លឹកចេកជាដើម។ បើទុកប្រើឲ្យបានវែងឆ្ងាយជាងនោះ គេប្រើរុក្ខជាតិអ្វីមួយដែលជាប់ជាងនេះមានស្លឹកត្នោត, ឫស្សី ឬក៏ស្លឹកអ្វីទៀតដែលមាននៅតាមបរិស្ថានតំបន់នីមួយៗ។

ពេលនេះដែលយើងសូមលើកយករបៀបធ្វើសាជីមួយមកបង្ហាញ ដោយសង្ខេបខ្លីល្មម ហើយដែលយើងបានទៅមើលគេធ្វើនៅភូមិមួយក្នុងស្រុកកោះធំ។ ក្នុងការធ្វើនេះគេផ្តើមពុះឫស្សី យកមកបិតឲ្យបានស្តើងល្អដោយប្រើកាំបិតបន្ទោះ គេរែងបន្ទះស្តើងតូចៗនេះឲ្យជាប់គ្នាបន្តិចសិន  ទើបចាប់កងពីកំពូលមកមុន ដោយមានដុំឈើដែលមានចុងស្រួចជាទ្រនាប់ ។ គេត្រូវប្រយ័ត្នពីការកដំបូងនេះ ដ្បិតវាអាចវៀចឬខុសគោម។ លុះបានជាកំពូលស្រួចបន្តិច ហើយ គេប្តូរទ្រនាប់ដែលមានរូបរាងធំដើម្បីត្បាញបន្តទៀត ។

 

គេបន្តត្បាញរហូតដល់បានរាងសាជីទាំងមូល រួចហើយកាត់តម្រឹមបន្ទោះឫស្សីដែលជាបាតនោះឲ្យស្មើគ្នា មុននិងចាប់ ក្តាប់បាតសាជីនោះ កណ្តាប់នេះគេធ្វើតាមក្បាច់មួយហៅថា ជើងក្អែប ។ និយាយរៀបរាប់មកនេះគឺបានរួចរាល់រូបរាងសាជី តែនៅខ្វះកំពូល។ ឈើដែលមកធ្វើជាកំពូលភាគច្រើនគឺ គគីរ និងប្រេងខ្យល់ កំពូលនេះពិបាកធ្វើជាងតួសាជី ដ្បិតគេត្រូវក្រឡឹងដោយប្រើអន្ទោក ។

ឧបករណ៍ដែលចាំបាច់មួយទៀតនោះគឺពន្លាកច្រើនប្រភេទខុសៗគ្នា  ក្រឡឹងក្នុងអន្ទោកនោះ ជើងត្រូវជាន់ ហើយដៃស៊កពន្លាកចូល រួចដូរពន្លាកទៅតាមមុខរបស់វាដែលយើងត្រូវការ  មកដល់ត្រឹមនេះគឺរួចរាល់ទាំងសាជីនិងកំពូល ប៉ុន្តែដើម្បីភ្ជាប់គ្នា ត្រូវយកដែកមកខៃផ្នែកខាងក្រោមនៃកំពូលនោះឲ្យធ្លុះ ទើបយកឫស្សីវាយជាគន្លាស់បញ្ជូលឲ្យជាប់ជាមួយសាជីតែម្តង។

http://www.yosothor.org/publications/khmer-renaissance/chapter-one/I_77.html